گزارش، نگاهی دیگر به مواضع غرب در حمله ترکیه به شمال سوریه - بانوی ایران

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ طی سالیان اخیر٬ بارها هیات هایی از اتحادیه اروپا٬ کنگره آمریکا و بسیاری از نهادهای سیاسی٬ رسانه ای و اتاق فکرهای غربی٬ به مناطق کردنشین شمال سوریه سفر کرده و در این سفرها٬ ضمن حمایت ضمنی و غیررسمی از ایجاد نظام های خودگردان دفاکتو و غیر رسمی توسط کردها٬ بر این مساله تاکید کرده اند که اروپا در حوزه های حقوق بشری در کنار کردها است.

از دعوت به الیزه و مجلس اروپا تا انفعال

چندین بار مقامات کاخ سفید٬ پنتاگون٬ کنندگان ترامپ در پرونده سوریه و ائتلاف مبارزه با داعش٬ سناتورها و اعضای کنگره و دیگر مسئولین آمریکایی٬ نیروهای ی.پ.گ و مدافعین کُرد شمال سوریه را متفقین مهم آمریکا دانسته و اظهار داشتند که در جنگ با داعش از آنها حمایت می کنند.

همچنین سران کشورهای اروپایی٬ بارها از مقامات حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوری (پ.ی.د) دعوت به عمل آوردند و صالح مسلم رهبر سابق این حزب بارها در مجلس اروپا سخنرانی کرد.

همچنین برخی از فرماندهان زن شاخه نظامی پ.ی.د٬ در کاخ الیزه در دوران دو رئیس جمهور فرانسه مورد استقبال رسمی قرار دریافتد و در کشورهایی همچون بلژیک٬ انگلستان٬ آلمان٬ هلند و اسپانیا و ایتالیا٬ حمایت از کردهای سوری٬ برجسته و آشکار بود و این حمایت ها چندین دفعه موجب اعتراض ترکیه شد.

البته در حوزه نظامی هم حمایت هایی صورت گرفت. مثلاً در ماجرای عین العرب (کوبانی)٬ آلمان و برخی کشورهای اروپایی از کردها حمایت تسلیحاتی به عمل آوردند و علاوه بر این٬ آنها هیچگاه حاضر نشدند نظرات ترکیه را پذیرفته و نیروهای ی.پ.گ و قسد را تروریست بنامند.

با این حال٬ در روزهای اخیر و در شرایطی که کردها در شرق فرات عملاً در میانه بحران و وحشت ناشی از حملات و تجاوزهای ترکیه گرفتار مانده اند٬ خبری از حمایت های آمریکا و اروپا نیست و گویی غربی ها از یاد برده اند که پیش تر در مورد تحولات شمال سوریه٬ چه دیدگاه و عملکردی داشتند.

به عبارتی روشن٬ آمریکا و اروپا در ماجرای عملیات شرق فرات نشان دادند که حفظ رابطه با ترکیه و در نظر دریافت برخی دغدغه های سیاسی٬ اقتصادی و امنیتی٬ برایشان مهم تر از آن است که در کنار کردهای سوری قرار بگیرند.

پس از حمله ترکیه به شرق فرات٬ آلمان٬ فرانسه٬ انگلیس و برخی کشورهای اروپایی دیگر٬ به این ماجرا واکنش نشان داده و آن را محکوم کردند. اما واقعیت این است که هیچکدام از آنان٬ اقدام قاطعانه و تعیین کننده ای انجام ندادند و بعید است که کار به آنجا بکشد که کشورهای اروپایی سفرای خود را به نشانه اعتراض از ترکیه بیرون بکشند.

دبیرکل ناتو٬ یکی به میخ و یکی به نعل

سفر استولتنبرگ دبیرکل پیمان نظامی ناتو به ترکیه و دیدارهای او با مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه٬ خلوصی آکار وزیر دفاع ملی و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه٬ اتفاق مهمی بود که نشان داد ترکیه و ناتو نمی خواهند از همدیگر فاصله بگیرند.

شاید بتوان سفر استولتنبرگ را پاسخ محکمی به تهدید سناتور لیندزی گراهام دانست که گفته بود یکی از ماده های تحریم آمریکا علیه ترکیه٬ تلاش برای اخراج این کشور از ناتو خواهد بود. اما دیروز دبیرکل ناتو اظهار داشت که این پیمان نظامی مطلقاً چنین قصدی ندارد و ترکیه کشوری است که بیش از دیگر اعضای ناتو در معرض خطرات ضدامنیتی قرار گرفته است.

اگر چه سخنان دبیرکل ناتو تا حدودی برای ترکیه خشنود کننده بود٬ اما سخنان و مواضع او٬ ویژگی های دیگری هم داشت. مثلاً:

1.دبیرکل ناتو حاضر نشد نیروهای ی.پ.گ و قسد را تروریست بنامد و فقط به بیان این موضوع بسنده کرد که دغدغه های امنیتی ترکیه را درک می کند، اما بین اعضای ناتو٬ در مورد ی.پ.گ٬ اتفاق نظر وجود ندارد. در واقع استولتنبرگ با زبانی مودبانه اظهار داشت که از دید ناتو٬ این نیروها تروریست نیستند و در نتیجه عملیات ترکیه در داخل خاک سوریه نیز نمی تواند مصداقی از تلاش برای مبارزه با ترور تلقی گردد.

2.دبیرکل ناتو نه در مورد اعطای سامانه موشکی دفاعی و نه در مورد حمایت نظامی از عملیات ترکیه در داخل خاک سوریه٬ هیچ قولی نداد.

در واقع می توان گفت٬ دبیرکل ناتو در ترکیه٬ یکی به میخ زد و یکی به نعل. چرا که یکی از مهم ترین دغدغه های ناتو این است که فضای تحولات سیاسی و امنیتی منطقه به سمت و سویی نرود که ترکیه در اندازه ای بیش از حد٬ به روسیه نزدیک و وابسته گردد.

آیا اروپا از ترکیه می ترسد؟

شاید سخنان تهدیدآمیز رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مورد رویکردهای جدید اروپا در قبال کردهای سوری٬ یکی از عجیبترین مواضع سیاسی سالیان اخیر باشد که توسط یک سیاست مدار رئیس حکومت اتخاذ شده است.

پس از اعلام مواضع سران اروپا در مورد عملیات موسوم به چشمه صلح٬ اردوغان اظهار داشت: اگر اروپایی ها ما را اشغالگر بنامند٬ دروازه ها را باز می کنیم تا سه و نیم میلیون نفر آواره سوری راهی اروپا شوند.

اگر چه در ظاهر امر می توان تهدید اردوغان را یک بلوف سیاسی تلقی کرد و حرکت سه و نیم میلیون آواره سوری از ترکیه به سوی اروپا ناممکن به نظر می رسد٬ اما اروپایی ها٬ خیلی محتاط تر و حساب گرتر از آن هستند که از این تهدید نهراسند. چرا که حتی 10 درصد از این جمعیت٬ عبارت از سیصد و پنجاه هزار آواره و حتی یک درصد آن٬ عبارت از سی و پنج هزار آواره سوری خواهد بود و قطعاً اروپایی ها نه برای همه آوارگان٬ نه برای 10 درصد از آنان و حتی نه برای یک درصد از آنان جا ندارند و بارها دیده ایم که حتی در مورد نقل و انتقال و اقامت یک گروه صدنفره از آوارگان٬ بین کشورهای اروپایی٬ بحث بالا گرفته است.

تهدید دوم عملیات ترکیه در شرق فرات از منظر منافع کشورهای اروپایی٬ موضوع داعشی های زندانی است. اگر حتی یک درصد از جمعیت صدهزار نفری داعشی ها و خانواده های آنان بخواهد به اروپا بازگردند٬ قاره سبز٬ به شدت دچار وحشت خواهد شد و اروپایی ها در این حوزه نیز ناچارند با ترکیه مدارا کنند و بحث با اردوغان را از صحنه آشکار به صحنه پنهان سرویس های اطلاعاتی ببرند.

در پایان باید گفت اگر چه اروپایی ها از ترس موضوعاتی همچون داعش و آوارگان٬ تا حد زیادی از حمایت سیاسی از کردهای سوری پرهیز می کنند، اما آمریکا موقعیت متفاوتی دارد و عدم حمایت آمریکایی ها٬ به ماهیت رفتارهای سینوسی و منفعت پرستانه آمریکا بازمی گردد که در دوران ترامپ٬ از هر زمان دیگری٬ بیشتر و غلیظ تر شده است.

در نتیجه رویکرد کشورهای غربی در قبال ترس و وحشت کنونی کردهای سوری٬ نمی تواند از حد موضع گیری های رسانه ای و دلخوشکنک های موقتی٬ فراتر برود.