کدام استان بیشتر بودجه می گیرد؟ - بانوی ایران

روزنامه هفت صبح در ادامه نوشت: بین 31 استان کشور کمترین بودجه هم برای استان قم پیشنهاد شده با 490 میلیارد تومان. قبل از اینکه به توضیحات بعدی برسیم این را بگوییم که برای محاسبه بودجه هر استان ما مجموع عدد هزینه های استانی و تملک دارایی های سرمایه ای را مبنا قرار می دهیم. تملک دارایی های سرمایه ای (و نه اقتصادی) در اصلاحات بودجه مترادف همان هزینه های عمرانی است. با این کار ما میزان بودجه ای را که در اختیار هر استان قرار می گیرد منهای بودجه ملی می توانیم محاسبه کنیم. در بحث ها و کشمکش های بودجه ای بین کنندگان مجلس و دولت هم همین عدد درواقع معمولا محل بحث است.

دو: استان خوزستان به عنوان پنجمین استان پرجمعیت کشور بالاترین سهم از بودجه را دریافت می کند. در بودجه 99 سهم این استان 2.3 هزار میلیارد تومان بود و بنابراین در سال 1400 سهم خوزستانی ها از بودجه با رسیدن به عدد 3.9 هزار میلیارد تومان حدود 70 درصد رشد خواهد داشت. این در حالی است که درآمد های اختصاصی این استان با رقمی حدود 73 میلیارد تومان، 4.3 درصد از کل درآمد های اختصاصی استان های کشور برآورد شده است.

سه: استان تهران با 2550 میلیارد تومان بعد از خوزستان بیشترین سهم را از بودجه کشور می برد. این در حالی است که در سال جاری بودجه تهران 1915 میلیارد تومان بود و اینجا هم شاهد یک رشد 33 درصدی هستیم. تهران البته پرجمعیت ترین استان کشور است و بیش از 13 میلیون نفر را در خود جای داده. ضمن اینکه تمرکز شرکت ها و وجود پایتخت در این استان هم باعث شده بیش از نصف سپرده های بانکی متعلق به تهرانی ها باشد.

این موضوع در مجموع درآمد های اختصاصی استان تهران هم خود را به خوبی نشان می دهد، به طوری که بیش از 26 درصد از 1666 میلیارد تومان درآمد اختصاصی کل استان های کشور، از تهران می آید. حتی در زمینه درآمد های عمومی هم تهران با بیش از 114 هزار میلیارد تومان درآمد عمومی، حدود 10 برابر استانی مثل قم درآمد دارد.

چهار: کمترین بودجه در بین کل استان های کشور به قم رسیده با 490 میلیارد تومان. در بودجه 99، اما سهم این استان 459 میلیارد تومان بود؛ یعنی کمی بیشتر از استان سمنان با 454 میلیارد تومان. برای 1400، اما اوضاع سمنانی ها بهتر شده و به رقم 631 میلیارد تومان رسیده اند؛ یعنی سمنان که در سال جاری کمترین سهم از بودجه را داشت، سال جاری با یک رشد 38 درصدی از قم و البرز سبقت گرفته. بودجه استان البرز برای سال 1400 حدود 537 میلیارد تومان پیشنهاد شده که از بودجه 550 میلیاردتومانی 99 هم کمتر است.

البته باز هم باید بگوییم که این عدد و رقم ها فعلا در لایحه دولت است و ممکن است با چانه زنی مجلس تغییراتی در آن ها اعمال شود. از این سه استانی که اسم بردیم فقط استان سمنان در زمره استان های قعرنشین کشور از نظر جمعیت محسوب می شود با حدود 700 هزار نفر جمعیت. استان قم با حدود 1.3 میلیون نفر استان بیستم کشور از نظر جمعیت محسوب می شود و البرز هم با 2.7 میلیون نفر یازدهمین استان پرجمعیت ایران است. برای سه استان البرز و قم و سمنان به ترتیب 62 میلیارد تومان، 56 میلیارد تومان و 9 میلیارد تومان درآمد اختصاصی پیش بینی شده.

پنج: حالا به کدام استان بودجه عمرانی بیشتری می رسد؟ برای بررسی این شاخص باید اعداد تملک دارایی های سرمایه ای را بررسی کنیم. عدد اختصاص یافته به هر استان نشان می دهد که هرکدام می توانند چه مقدار صرف طرح های توسعه ای کنند که حالا اینجا اصطلاحا معادل همان بودجه عمرانی در می گیریم. رقم تملک دارایی های سرمایه ای در جدول استانی 64 هزار میلیارد تومان ثبت شده است (در ارقام کلی بودجه 104 هزار میلیارد تومان آمده).

بر این اساس بیشترین سهم از طرح های عمرانی به استان خوزستان تعلق می گیرد با بیش از 6100 میلیارد تومان (این عدد از بودجه خود استان بیشتر شد، چون هزینه های ملی و تملک دارایی های سرمایه ای ملی را هم روی این عدد محاسبه کردیم). در رتبه بعد استان سیستان وبلوچستان را می بینیم با 4490 میلیارد تومان بودجه برای طرح های عمرانی. استان فارس هم با فاصله اندکی در رتبه سوم قرار گرفته است. کمترین سهم در اینجا به سمنان و قم رسیده، به ترتیب با 794 میلیارد تومان و 589 میلیارد تومان. استان تهران هم با 8/2 هزار میلیارد تومان تقریبا هم تراز با استان هایی مثل آذربایجان شرقی و غربی و خراسان رضوی از توسعه طرح های عمرانی سهم می برد.

شش: در روز های اخیر که لایحه بودجه تحویل مجلس شده، عده ای انتقاد کردند که در این بودجه به استان های محروم کشور توجه نشده است. در صورتی که خب وقتی عدد ها و جدول ها را بررسی می کنیم انگار این منتقدان خیلی مته به خشخاش گذاشته اند؛ به طورمثال برای استان ایلام به عنوان کم جمعیت ترین استان و از نقاط محروم کشور 884 میلیارد تومان بودجه پیشنهاد شده که در مقایسه با سایر استان ها در رتبه هجدهم قرار می گیرد و از استان هایی مثل همدان، یزد، مرکزی و قزوین بالاتر می ایستد.

برای ایلام 1.2 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی و 3.2 هزار میلیارد تومان هزینه های ملی هم در نظر گرفته شده. یا استان سیستان وبلوچستان را بگوییم که از نظر بودجه استانی با 1977 میلیارد تومان در رتبه پنجم قرار گرفته است؛ بالاتر از اصفهان و کرمان و مازندران. مجموع هزینه های استانی و ملی این استان (من های بودجه عمرانی) بیش از 9.2 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده.

استان کرمانشاه هم به عنوان سیزدهمین استان پرجمعیت کشور دست کم 1207 میلیارد تومان بودجه استانی دریافت خواهد کرد و هزینه های ملی در نظر گرفته شده برای این استان غربی کشور بالغ بر 7.7 هزار میلیارد تومان است. البته همه تخصیص این پول ها، به خصوص در مورد بودجه های عمرانی منوط به عادی شدن شرایط اقتصادی کشور است وگرنه خیلی مواقع بخش قابل توجهی از بودجه های عمرانی پیش بینی شده محقق نمی شود.