روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا چیست؟ - بانوی ایران

داستان چیست؟

متاسفانه این روزها صنایع دستی حال و روز خوبی ندارد و گویا با تداوم فرایند فعلی و تداوم بحران کرونا رو به نابودی می رود، چرا که فعالان این صنعت که تنها به وسیله فراوری و فروش کارهای دستی خود درآمدزایی می کردند، در شرایط کنونی بعضاً با احتیاج معیشتی شدیدی روبرو هستند. بحران کرونا ناجوانمردانه با هدف دریافت این حوزه مانند تمام صنایع، محکم ترین ضربه خود را بر پیکره صنایع دستی وارد نموده است، به طوریکه حتی استادکار و پر سابقه های این بخش هم در شرایط ناگواری به سر می برند و حتی عده ای در این میان به فکر تغییر شغل و عده ای نیز به دنبال دریافت تسهیلات برای جبران خسارات وارده به حرفه خود هستند.

از مقروض شدن تا شرمندگی مقابل نیروها

سیاوش میرزا زاده فعال صنایع دستی که 20 سال از عمر خود را وقف فراوری و فعالیت در این صنعت نموده است، از روزهای ناخوش حوزه صنایع دستی می گوید؛ از روزهایی که حتی خودش نیز به دلیل احتیاجهای معیشتی ناچار به قرض کردن پول برای تامین مایحتاج زندگیش شد. وی که این روزها علاوه بر مسائل خود از شرمندگی در مقابل نیروهای کارش رنج می برد، پیرامون روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا اظهار می نماید: با داستان های تحریم و نوسانات سیاسی و اقتصادی کشورمان قبل از کرونا سر و کله می زدیم که کرونا کار را یکسره کرد و از کار بیکار شدیم. این فعال صنایع دستی با بیان اینکه قبلاً مشکل کم شدن میزان فروش را داشتیم، اما با آمدن کرونا از اوایل اسفند ماه ناچار به تعطیلی کارگاه هایمان شدیم، اضافه می نماید: دفتر فروش ما در زندان اسکندر نهاده شد، لذا پس از تعطیلی این محل ناچار شدیم فروشنده خود را در کارگاه مستقر کنیم، ولی پس از جدی تر شدن بحران کرونا، برای حفظ سلامت جامعه و نیروها، کارگاه نیز تعطیل شد. وی با اشاره به فسخ سفارشات کارگاه خود می گوید: سال جاری سفارش های زیادی برای گالری های یزد و شهرهای دیگر کشور داشتیم به طوریکه بیش از 15 استان کشور از فراوریات ما خریداری می کردند که همگی آنها به دنبال شیوع کرونا لغو شد و تنها امیدمان به درآمد سال جاری هم از بین رفت و از آنجایی که هیچ پس اندازی برای این بنگاه خرد اقتصادی باقی نمانده بود، در تامین حقوق نیروهای خود نیز بازماندیم. وی ادامه می دهد: بیشتر نیروهای ما افرادی هستند که اوضاع اقتصادی نامطلوبی دارند و از طرفی درگیر مسائل دیگری مانند افراد کارافتاده هستند، بنابراین ناچار به فروش طلاهای همسرم و قرض مبالغی شدم تا بتوانم عیدی و حقوق کارکنانم را تامین کنم و اکنون نیز منتظر بهتر شدن اوضاع برای فروش خودرو و پرداخت بدهی هایم هستم. میرزازاده با بیان اینکه سال پیش شرایط اقتصادی نسبت به دو سال گذشته بهتر شده بود، می گوید: سال گذشته نسبت به سال جاری هر چند مشکل داشتیم، اما عید نوروز بسیار شلوغ و با استقبال جهانگردان همراه بود ولی نوروز سال جاری همه کوشش هایمان بر باد رفت. وی با بیان اینکه هر ساله بدهی های طول سال را از فروش عید نوروز تامین می کردیم، تصریح می نماید: قرار بود مانند همواره، بدهی های پارسال را با عید نوروز سال جاری صاف کنیم و به همین منظور نیز بیش از 150 میلیون تومان خرید نقدی اجناس اولیه برای فراوریات داشتیم، ولی متاسفانه کرونا همه فروش ما را در انبار و بدون مشتری رها کرد و ما با یک جهان بدهی و احتیاج و مسائل اقتصادی ماندیم.

سایه سنگین مسائل بر سر فعالان صنایع دستی

مهدی نیکوکار هم که این روزها از شرایط نامطلوب شرایط صنایع دستی گله مند است، پیرامون روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا می گوید: دو سالی است در حوزه صنایع دستی با سه نیروی کاری فعال هستم، اما شرایط صنایع دستی در شرایط کنونی نابود شده و مسائل اقتصادی و بدهی تنها داشته هایی ما جوانان شده است. وی با بیان اینکه حوزه صنایع دستی تمام هزینه های جاری طول سال خود را از فروش فراوریات خود در ایام نوروز و بعضاً فروش اندکی در طول سال تامین می نمایند، می گوید: متاسفانه تمام امیدهایمان ناامید شده و زحماتمان بر باد رفته است. وی اضافه می نماید: اکنون هیچ منبع درآمدی نداریم و این شرایط نیز تنها شامل حال ما نیست، بلکه دامنه گسترده آن تمام فعالان صنایع دستی را در برگرفته است، اما شرایط ما که مجرد هستیم شاید کمی بهتر از افرادی باشد که با این درآمد احتیاجهای یک خانواده را تامین می کردند. این فعال صنایع دستی که شنبه پیش رو باید چک ها و اقساط خود را بپردازد، تصریح می نماید: همواره در این روزها 70 درصد از فراوریات نوروزی ما به فروش رفته بود و با خیال راحت اقساط و چک های خود را پرداخت می کردیم، اما اکنون که این امید چک کشیده ایم حالا بدون هیچ فروشی باید بدهی هایمان را بپردازیم. وی با بیان اینکه میراث فرهنگی می توانست زودتر با راه اندازی صفحات و فروشگاه های مجازی از تضرر بیشتر این صنعت جلوگیری کند، می گوید: میراث فرهنگی درآمد زیادی ندارد، اما می توانست زودتر با فروش اینترنتی و یاری های مشابه حتی فروش به کشورهای دیگر را در همین بحران داشته باشد هرچند که اکنون در این راستا در حال اجرا اقداماتی است. نیکوکار با بیان اینکه انتها شرایط فعلی و اتمام کرونا هنوز معین نیست، می گوید: از میراث فرهنگی خواهان ایجاد فرصت های جهانگردی به خصوص در تابستان هستیم، چرا که هنوز انتها ماجرای فعلی معین نیست و ما نیز اوضاع خوبی نداریم. اوضاع نامساعد صنایع دستی هر چند در بحران فعلی مسئله ای طبیعی است، اما اداره کل میراث فرهنگی با تدابیر بهتری می توانست به استقبال این شرایط برود و برای نجات فعالان خود گام بردارد، لذا به سراغ مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد رفتیم تا بدانیم برای جلوگیری از شرایط فعلی چه برنامه ای در نظر گرفته اند. سید مصطفی فاطمی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و جهانگردی یزد با اشاره به این که تعدادی از هتل ها و راهنمایان جهانگردی و صنعتگران صنایع دستی شرایط اقتصادی مساعدی ندارند، می گوید: از آنجایی که فرایند رکود صنعت گردشکری حداقل تا اردیبهشت ماه تداوم دارد و پس از آن نیز با فرا رسیدن ماه رمضان شرایط مطلوبی نخواهد داشت، باید اقدامی برای حفظ این افراد در صنعت جهانگردی با یاری حداقلی و تامین احتیاج معیشتی این گروه انجام دهیم.

ضرورت راه اندازی صندوق یاری به اقشار آسیب دیده

این مسئول از ضرورت راه اندازی صندوق یاری به اقشار آسیب دیده به خصوص برای فعالان جهانگردی و صنایع دستی می گوید و تصریح می نماید: از فعالان جهانگردی با شرایط بهتر یاری خواستیم تا صندوقی به همین منظور راه اندازی گردد که خوشبختانه در این زمینه نیز شاهد اعلام آمادگی فعالان جهانگردی استانمان بودیم. وی ادامه می دهد: تعدادی از فعالان جهانگردی در راستای تحقق این طرح که از صبح روز گذشته 13 فرودین ماه شروع شد، به صورت مشارکتی مبلغی را میان گذاشته و تا به امروز نیز مبالغی جمع آوری شده است. مدیر کل میراث فرهنگی یزد از مشارکت خانه فرهنگ صدوقی در این زمینه خبر می دهد و می گوید: این محل نیز با اعلام آمادگی یاری به اقشار آسیب دیده همانند طرح اجرا شده در زمینه یاری به کادر درمان و سلامت استان، در این زمینه مشارکت دارد. وی با بیان اینکه هنوز ساز و کار و نحوه یاری رسانی در دست برنامه ریزی است، گفت: اگر خانه فرهنگ صدوقی بتواند با تقبل این مسئولیت و ارائه ساز و کارهای مشابه قبل در یاری رسانی های استان همکاری کند، این فرآیند با سرعت و دقت بیشتری پیش خواهد رفت و به همین دلیل از تمام افراد توانمند خواهان مشارکت در این امر خیر هستیم. مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد: بهترین زمان برای خرید آثار فراوریی صنیاع دستی با تخفیفات زیاد و در نظر دریافت سود حداقلی برای فعالان این بخش است به همین منظور درصدد ایجاد کمپینی برای فروش صنایع دستی و راه اندازی نمایشگاهی مجازی هستیم. فاطمی با یادآوری مسائل فعالان جهانگردی به خصوص صنایع دستی خاطرنشان می نماید: فعالان صنایع دستی استان در ایام گذشته با توجه به فرارسیدن ایام نوروز، فراوریات زیادی داشتند که در حال حاضر با توجه به سلب فرصت فروش، این فراوریات باقی مانده و این گروه با مسائل اقتصادی روبرو هستند، لذا بهترین زمان برای خرید آثار فراوری شده با تخفیفات زیاد و در نظر دریافت سود حداقلی برای آن هاست و به همین منظور درصدد ایجاد کمپینی برای فروش صنایع دستی و راه اندازی نمایشگاهی مجازی هستیم. با توجه به اینکه یزد، استانی جهانگرد پذیر و جهانگرد محور است، تعداد فعالان صنایع دستی در این حوزه نیز تعداد قابل توجهی را شامل می شوند که درآمدشان صرفاً به وسیله فراوری و فروش صنایع دستی تامین می گردد، لذا نمی توان فقط به یاری های اقتصادی خیری و میراث فرهنگی استان در این راستا بسنده کرد و ضروری است دولت توجه ویژه ای به این حوزه داشته باشد، چرا که یکی از راه های درآمدزایی و ارزآوری کشور به وسیله فروش صنایع دستی بوده و بی توجهی به این مسئله به معنای دست روی دست گذاشتن برای نابودی یکی از ستون های اقتصادی کشورمان است.