تشکیل اکوسیستم هوش مصنوعی در ایران با حضور 10 کشور - بانوی ایران

هوش مصنوعی به سیستم هایی گفته می گردد که می توانند واکنش هایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه سازی فرایندهای تفکری و شیوه های استدلالی انسانی و پاسخ پیروز به آنها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسائل را داشته باشند.

در این راستا با ستار هاشمی معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات به تبادل نظر نشستیم تا برنامه های ایران برای استفاده از این تکنولوژی را جویا شویم؛ مشروح این تبادل نظر به توضیح زیر است.

* هوش مصنوعی یکی از دستاوردهای مهم جهانی فناوری محسوب می گردد که می تواند نقش پررنگی در زندگی بشر داشته باشد. با وجود این تعریف، سوال ما درباره این مفهوم، در قالب 2 بخش مطرح می گردد. نخست اینکه ایران به لحاظ دانشی و نیروی انسانی در حوزه هوش مصنوعی چه شرایطی دارد و دومین بحث این است که ما چقدر توانسته ایم در صنایع مختلف و در سطح خدمات از این ظرفیت بهره بگیریم؟

ما در بحث نیروی انسانی و حوزه دانشی هوش مصنوعی، شرایط خوب و مناسبی در جهان داریم. یعنی اینکه طبق گزارشات منابع موثق، ایران در فارغ التحصیلی دانشگاهی و فراوری علم در هوش مصنوعی، در کل جهان در رتبه ای بین 7 تا 15 دسته بندی می گردد. این رده بندی متناسب با حوزه های خاص تخصصی و اینکه چقدر دامنه هوش مصنوعی در علم فراوری شده موثق است، اعلام می گردد.

* دلیلی که این رتبه بندی تغییراتی دارد چیست و رده بندی تعیینی را نمی توانید عنوان کنید؟

ما می توانیم هوش مصنوعی را از نگاه کاربردی ببینیم و یا از نگاه توسعه لبه های دانشی در مباحث نظری به آن توجه کنیم. این دو موضوع و این که اگر کاربردی به آن نگاه کنیم چه طیفی از کاربردها را در برخواهد گرفت، باعث می گردد که رنکنیگ ما جابجا گردد.

اما آن چه که در نگاه کلان می توان به آن اشاره نمود این است که در بحث فراوری علم در زمینه هوش مصنوعی شرایط خوبی در جهان داریم. اما در بحث جذب هوش مصنوعی، به این معنی که ما بتوانیم از این ظرفیت در صنایع مختلف استفاده کنیم، احتیاج به توجه بیشتری داریم.

از این حیث رتبه ما طبق آماری که منتشر شده در جهان 72 است. یعنی برای استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی در صنایع مان رتبه 72 را داریم.

* چرا با وجودی که شرایط فراوری علم در حوزه هوش مصنوعی در ایران خوب است اما در استفاده از کاربردهای آن دارای رتبه قابل توجهی نیستیم و از این فناوری در صنایع مختلف بهره نمی بریم؟

ضرورت هوش مصنوعی در کشور تبیین نشده است و با وجودی که در صحبت های برخی مدیران دولتی و خصوصی از هوش مصنوعی یاد می گردد اما باور جدی به آن وجود ندارد و این موضوع باعث می گردد که در استفاده از هوش مصنوعی، شاهد اهتمام لازم نبوده تا این فناوری به مباحثی مانند بهره وری یاری کند.

در حالی که هوش مصنوعی می تواند برای ما در بسیاری از موارد گره گشا باشد و در روان سازی فرایندها در سازمانها و صنایع مختلف، یاری کند، اما به دلیل عدم شناخت کافی، به این موضوع توجهی نشده است.

چرا که یکی از کارنمودهای مهمی که می توان در زمینه هوش مصنوعی به آن اشاره نمود، همین بحث افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها در حوزه های مختلف است که شامل زنجیره تأمین تا مباحث مرتبط با حوزه های پزشکی، دستیارهای هوشمند، مدیریت ترافیک، مدیریت هوشمند شهری و مباحث متعدد کاربردی بسیار گسترده ای می گردد.

دلیل دیگر نیز این است که اگرچه علم هوش مصنوعی قطعاً یک فرصت است اما جنس آن فکرافزاری بوده و باید مدیران ما به این دانش تجهیز شوند. مدیران باید بخشی از وقت خود را برای تکنولوژی های نوظهور بگذارند و به آن بپردازند؛ به همین دلایل ما شاهد استفاده حداکثری از هوش مصنوعی در صنایع مختلف نیستیم.

*با این تفاسیر می توان گفت که ما از ظرفیت های هوش مصنوعی در کشور غافل هستیم و از مزایای آن تا به امروز بهره نبرده ایم؟

خیر؛ این به این معنی نیست که ما اساساً از این ظرفیت غافل هستیم و استفاده نکردیم. حتی ما در جاهایی در سطح قابل قبولی از ظرفیت هوش منصوعی استفاده می کنیم. برای مثال بحث پردازش تصویر از جمله مواردی است که بدون تردید به لحاظ زیرساختی، در بستر هوش مصنوعی شکل می گیرد و هوش مصنوعی است که به ما این امکان را می دهد که بتوانیم محدوده آلودگی هوا را رصد کنیم و اجازه ندهیم خودروها وارد این محدوده و یا محدوده طرح ترافیک شهری نشوند. این امکان عملاً با استفاده از ابزار هوش مصنوعی رقم خورده است. در مقطعی ما با استفاده از نیروی پلیس این طرح را مدیریت می کردیم اما هم اکنون شاهد نیروی انسانی برای مدیریت ترافیک نیستیم و این نشان از بهره وری و افزایش دقت با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی است.

موضوع دیگری که در زمینه هوش مصنوعی در کشور از آن استفاده شده، مدیریت حمل و نقل با استفاده از کاربردهایی مانند اپلیکیشن های راستایاب و نقشه است که امکان تخمین زمان حرکت از یک نقطه به نقطه دیگر را فراهم می نماید. این مدل سازی پایه ای مبتنی بر الگوریتم هوش مصنوعی است.

در بحث های سنجش از دور نیز در مجموعه های فضایی کشور برای برآورد خسارت های سیل، از ظرفیت هوش مصنوعی استفاده شد؛ چرا که با پردازش تصویر، توانستیم بالغ بر 2 هزار میلیارد تومان در برآورد خسارات ناشی از سیل، صرفه جویی کنیم.

بنابراین موضوع این نیست که ما از این ظرفیت استفاده نمی کنیم بلکه منظور این است که هوش مصنوعی قابلیت های بیشتری در صنایع مختلف دارد و می توان آن را به صنایع خودروسازی، فولاد، محیط زیست و سایر صنایع تعمیم داد. به بیان کلی باور من این است که به سختی بتوان به صنعت و حوزه ای فکر کرد که هوش مصنوعی نتواند در آن حوزه یاری کند.

* با وجودی که کاربردهای هوش مصنوعی در حال ورود به زندگی روزمره ما است اما به نظر می رسد هنوز این فناوری یک فناوری وارداتی است و برای بومی سازی آن اقدامی صورت نگرفته، دلیل آن چیست؟

به نکته مهمی اشاره نمودید؛ از نگاه ما اگر به هوش مصنوعی به موقع پرداخته گردد، حتماً بومی خواهد بود. باید توجه داشت که آنچه که در علم هوش مصنوعی به عنوان پیش احتیاج یا سنگ بنای شکل گیری مورد توجه قرار می گیرد، بحث داده است.

اگر پیغام هوش مصنوعی را درک کنیم، متوجه می شویم که داده ها به صورت طبیعی از یک صنعت به صنعت دیگر، ماهیت متفاوتی داشته و با توجه به زیرساخت شکل گیری و اثر آن در اقتصاد دیجیتال، قابلیت بومی شدن دارند. به عنوان مثال لازمه فرمان گیری دستیارهای صوتی از شما با یک زبان خاص، این است که شما بتوانید از آن گفتمان، دیتای مورد احتیاجتان را داشته باشید.

این دیتا به عنوان زیرساخت هوش مصنوعی به صورت طبیعی در کشور وجود دارد و تا زمانی که نتوانیم ابزارهای مورد احتیاج را برای این فضا، سفارشی سازی و طراحی کنیم، نمی توان بهره وری مورد احتیاج را تأمین کرد.

بنابراین یکی از ویژگی هایی که هوش مصنوعی دارد این است که نقش خود را در اقتصاد دیجیتال باز می نماید و با توجه به ماهیت فکرافزاری خود، می تواند در داخل کشور و متناسب با احتیاج کشور، بومی گردد.

* شاید بتوان از وزارت ارتباطات به عنوان یکی از متولیان هوش مصنوعی در کشور نام برد، شما برای بومی سازی این فناوری تا به امروز چه اقداماتی انجام داده اید؟

ما به عنوان حاکمیت باید مراقب این باشیم که وارد تصدی گری نشویم. آنچه که باید ما به آن بپردازیم این است که یاری کنیم فرهنگ سازی شکل گیرد و زیرساخت های پردازشی مورد احتیاج فراهم گردد. همانطور که به بحث دیتا توجه می کنیم، باید به بستر پردازشی هوش مصنوعی نیز توجه نموده و با راهبری پژوهشگاه ICT، بستر پردازشی مناسب برای هوش مصنوعی را در کشور توسعه دهیم.

برای مثال موضوع تأمین بستر پردازشی هوش مصنوعی را با موضوع دانشگاه پلی تکنیک (امیرکبیر) دنبال کردیم که این مهم، برای سازمان هواشناسی در پیش بینی دیتاهای آب و هواشناسی مورد استفاده قرار گرفته است. هم اکنون این دانشگاه به عنوان پیشرو درحوزه هوش مصنوعی روی بستر پردازشی کار می نماید.

در همین حال برنامه ریزی نموده ایم که در طرح کریدور فاوا به عنوان یک پروژه پیشران، بسترسازی پردازشی هوش مصنوعی دنبال گردد و راستا را برای استفاده صنایع مختلف، تسهیل و تسریع کنیم.

* در حال حاضر توسعه هوش مصنوعی در کشور به چه زیرساختهایی احتیاج دارد؟

زیرساختهای پردازشی؛ به این معنی که زمانی به صورت سنتی یک درخواست به سمت سرور می آمد و آن درخواست پاسخ داده می شد، اما رفته رفته با توجه به اینکه تجهیزاتی که در اختیار افراد قرار می گرفت هم کوچک تر و هم ارزان تر شد، به صورت طبیعی حجم قابل توجهی از داده ها فراوری شد. این که این داده ها را بتوان در قالب مناسبی ذخیره کرد و براساس آن، پردازش مناسب شکل گیرد، منتج به دانشی شد که ارزش افزوده ایجاد کند و آن دانش، هوش مصنوعی است. پس متناسب با این حجم فراوری داده، احتیاجمند افزایش بستر پردازش هستیم.

ما هم اکنون استارت اپ هایی داریم که در این حوزه ورود و یاری نموده اند زیرساختهای پردازشی برای هوش مصنوعی شکل گیرد.

* برای حمایت از این استارت آپها چه اقداماتی صورت گرفته است؟

حمایت از استارت آپهای حوزه هوش مصنوعی در قالب استفاده از ظرفیت طرح نوآفرین و صندوق نوآوری و شکوفایی صورت می گیرد. چرا که جنس این شرکت ها، دانش بنیان است و کوشش این است که از این طریق بتوانیم به ایده های این بخش یاری کنیم.

البته این موضوع نیز مهم است که خیلی از استارت آپها و فعالان حوزه هوش مصنوعی، توانستند با ارائه سرویس مناسب، مشتری خارج از کشور هم داشته باشند. این نشان می دهد که این شرکت ها مدل اقتصادی مناسبی را در توسعه ساختار خود دیده اند و ما نیز سعی می کنیم در قالب تسهیل گری، موانع سر راه آنها را برطرف کنیم.

هم اکنون با این نگاه 4 استارت آپ در حوزه بستر پردازشی هوش مصنوعی در کشور فعال هستند و سوپرکامپیوتر دانشگاه امیرکبیر نیز در حوزه پردازش در دستورکار واقع شده است.

* در مورد لایه های بالای پردازش هوش مصنوعی، شرایط چطور است؟ استارت آپهایی که در حوزه خدمات هوش مصنوعی (AI) در حال سرویس دهی هستند، چه شرایطی دارند؟

خدمات این حوزه متنوع است و تعداد استارت آپ هایی که از بستر هوش مصنوعی و پردازش های هوش مصنوعی استفاده می نمایند رو به افزایش است.

بنابراین باید یاری کنیم رتبه ما در حوزه هوش مصنوعی ارتقا یابد. با توجه به اینکه ظرفیت دانشی این تکنولوژی در کشور وجود دارد، می توان یاری کرد که حتی بخشی از جمعیت نخبگان ما که دارند از کشور خارج می شوند به این سمت بیایند و مهاجرت معکوس اتفاق بیافتد.

* در برخی اخبار، به موضوع همکاری با چند کشور در حوزه هوش مصنوعی اشاره شده است. شرایط تعامل ما با کشورهای دیگر مانند مالزی چگونه است و قرار است چه مدل همکاری در این زمینه صورت گیرد؟

همکاری متقابل با چند کشور در حوزه هوش مصنوعی از جمله برنامه های ما است. برای مثال چین در استفاده از هوش مصنوعی پیشرو در جهان است و این کشور سرمایه گذاری زیادی روی 5G نیز انجام داده است. یکی از کارنمودهای نسل پنجم ارتباطات (5G) جمع آوری حجم قابل توجهی از دیتا و برنامه های کاربردی است. در همین حال یکی از ویژگی های این فناوری، پهنای باند قابل توجهی است که می تواند ظرفیت ایجاد داده مناسب را برای شکل گیری الگوریتم های هوش مصنوعی رقم بزند.

برای مثال شرکت هوواوی که روی 5G برنامه ریزی نموده، روی توسعه یک سری از کارت های خاص و پردازنده هوش مصنوعی تمرکز دارد و سال گذشته میلادی نیز، قدرتمندترین کلاستر (مجموعه سرور فیزیکی) را در جهان به نام اطلس 900 بهره برداری کرد.

کشور چین عملاً نگاه به آینده دیتا را با 5G محقق می نماید و بعد از آن متناسب با این احتیاج، تمرکز زیادی روی هوش مصنوعی خواهد داشت. این کشور اعلام نموده در حوزه هوش مصنوعی حدود یک میلیون نفر، نیروی انسانی احتیاج دارد.

ما نیز می توانیم از داده هایمان در این حوزه ارزش افزوده ایجاد کنیم و قصد داریم در این خصوص از تجارب کشور چین استفاده کنیم.

نکته این است که کشورها متناسب با جنس داده و فرآیندها و مزیت هایی که دارند می توانند دستاوردهای خود را در این حوزه به اشتراک بگذارند تا کار با هزینه کمتر و سرعت بیشتری دنبال گردد.

ما همچنین با مالزی تعاملاتی را شروع کردیم و دنبال این هستیم که دستاوردمان را در این حوزه با کشور مالزی به اشترک بگذاریم و از ظرفیت های این کشور و درس آموخته های آن برای شکل گیری استارت آپهای هوش مصنوعی، بهره بگیریم.

همچنین در برنامه کاری مان تعامل با کشورهای منطقه و همسایه را دنبال می کنیم. این یک نگاه دوطرفه است؛ ضمن اینکه از تجربیات آنها استفاده می کنیم و در مواقعی نیز راهکارهایی که به آن رسیده ایم را به اشتراک می گذاریم.

* پس پروژه خاصی با کشورهایی مانند مالزی وترکیه تعریف ننموده اید؟

آنچه در معاونت نوآوری وزارت ارتباطات دنبال می گردد برنامه ریزی برای شکل گیری یک انجمن و یا فروم در حوزه هوش مصنوعی است که با هدف برگزاری نشست های دوره ای، آن را تا خاتمه سال نهایی می کنیم.

در این انجمن نگاهمان این است که مدیران دولتی و خصوصی و شرکتهایی که دارای محصولاتی در حوزه هوش مصنوعی هستند گردهم بیایند. در این انجمن از تعدادی از شرکتهای فعال در منطقه و کشورهایی که با آنها تعاملات دانشی و مبادله تجارب مرتبط داریم نیز دعوت می گردد تا فضایی برای شکل گیری زیست بومی با موضوع هوش مصنوعی ایجاد گردد؛ با این نگاه که این موضوع در چه درجه ای از اهمیت واقع شده است و چه حد کسب وکارهای مختلف از این فناوری، متأثر خواهند بود.

چرا که ما معتقدیم هوش مصنوعی به سمتی می رود که بسیاری از کسب و کارهای سنتی که امروز می بینیم در آینده نزدیک وجود خارجی نخواهند داشت.

* از تجارب کدام کشورها استفاده می کنید؟

کشورهایی که در برنامه ریزی ما قرار دارند شامل چین، مالزی، روسیه، قطر، عمان، عراق، افغانستان، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان می شوند.

* این کشورها اوضاع بهتری نسبت به ما در حوزه هوش مصنوعی دارند؟

در برخی موارد ما مطلقاً بهتر هستیم ولی برخی از این کشورها، در موضوعات خاص از ما جلوتر هستند و می توان از ظرفیت های آنها استفاده کرد. برای مثال کشور چین که در جهان پیشرو است.

*با توجه به تنوع کاربرد هوش مصنوعی در صنایع مختلف، آیا ما در زمینه مقررات با موانع قانونی و چالش مقرراتی در این حوزه روبرو هستیم و آیا این چالش ها می تواند در رتبه بندی ما تأثیرگذار باشد؟

یکی از مسائلی که ما با آن روبرو هستیم موضوع قانونگذاری و رگولیشن است که باید به آن پرداخته گردد. برای مثال در جهان روی مباحث پزشکی قوانین جدی وجود دارد که اگر شما به هر عنوانی بدون مجوز، به داده های یک بیمار دسترسی پیدا کنید، این می تواند جریمه های بسیار سنگینی دربر داشته باشد به همین دلیل است که اگر استارت آپ ها می خواهند به حوزه های پزشکی ورود نمایند، این کار باید بسیار با احتیاط انجام گردد.

به همین دلیل برای توسعه مدلی مبتنی بر ساختارهای هوش مصنوعی در حوزه پزشکی، رعایت حریم خصوصی افراد در اولویت است. در حوزه بانکداری نیز همین است. شاید حریم خصوصی در گام اول به چشم نیاید اما در عمل زمانی که هوش مصنوعی می خواهد که دیتا را به صورت ورودی دریافت کند و به صورت خروجی ارزش افزوده ایجاد کند، مدیریت این دیتا یک چالش به حساب می آید.

به همین دلیل در گام اول موضوع ناشناسی دیتا مطرح می گردد و داده ها به نحوی تغییر یابد که هویت افراد امکان افشا نداشته باشد.

* پس عملاً یکی از موانع بر سر راه هوش مصنوعی مقررات گذاری است. اگر داده های فردی افشا گردد مرجع جوابگو که خواهد بود؟ داده های یک سازمان به چه نحوی باید در اختیار مؤسسات فعال در حوزه هوش مصنوعی قرار گیرد؟

این از مباحثی است که باید به آن پرداخته گردد و در جهان نیز جای بحث دارد و حل نشده است. یک جایی می توان از این ظرفیت استفاده کرد. برای مثال در کارخانه هایی مثل ذوب آهن یک سری فرایندها به صورت دستی انجام می گردد و این درحالی است که هوش مصنوعی می تواند یاری کند. در خیلی از صنایع، با تکنیک های هوش مصنوعی می توان فرآیندها را از مدل دستی تغییر داد. اما باید در مواردی نیز از داده ها مراقبت کرد و یاری کنیم قوانین شکل بگیرند. مانند موضوعاتی که حوزه سلامت و بانک به آن اشاره نمود.

* در حال حاضر متولی قانونگذاری هوش مصنوعی کیست؟

ما در یک دسته بندی باید موضوع را به سمت سازمان فناوری اطلاعات ایران ببریم. چرا که جنس خدمات و داده ای که متناسب با آن فراوری می گردد IT است. اما با این وجود مقررات گذاری روی دیتا، پیچیدگی خاص خود را دارد و ظرفیت هوش مصنوعی با حاکمیت دیتا متفاوت است.

به این معنی که مقررات گذاری در حوزه های تخصصی، باید توسط رگولاتور هر حوزه شکل گیرد.

* یعنی هر بخشی برای خود به صورت جداگانه مقررات گذاری کند؟

منظور این است که هر سازمان در حوزه مقررات گذاری به صورت تخصصی می تواند کار کند و مقررات خاص خود را برای دسترسی و پردازش داده داشته باشد. برای مثال بانک مرکزی در حوزه اقتصادی، یا وزارت بهداشت در حوزه سلامت.

* پس تنها مخاطره ای که هوش مصنوعی دارد مربوط به حریم شخصی و اطلاعاتی است که ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرد؟

اتفاقی که در هوش مصنوعی می افتد مربوط به بحث دانش و آگاهی و اشراف، زیرساخت پردازشی و بحث سوم نیز رگولیشن و مجوزهای دسترسی است؛ با این نگاه که داده های مرتبط با این فناوری و هویت افراد در آن افشا نگردد.

برای مثال ارزش سهام بسیاری از شرکتهای بزرگ جهان مانند فیس بوک به واسطه افشای اطلاعات، افت می نماید و این موضوع بسیار مهم است.

* اگر اجازه دهید به موضوع فروم هوش مصنوعی و ایجاد زیست بوم و اکوسیستم آن بپردازیم. آیا در این طرح، برنامه شما تجمیع ظرفیت ها و تسهیل ساز و کارهای اجرایی است تا منجر به افزایش ضریب نفوذ هوش مصنوعی در کشور گردد؟

ما معتقدیم که بحث تجمیع و تسهیل یکی از وظایف کلان حاکمیت است؛ یعنی ما بتوانیم ظرفیت های اشتراکی که می توان مورد استفاده قرار گیرد را تجمیع و یاری کنیم به سازوکار اجرایی که قرار است استارتاپها در آن بستر حرکت نمایند.

ما عملاً با همین نگاه داریم کار را جلو می بریم. یعنی بتوانیم ظرفیت ها را در کنار هم داشته باشیم و هم افزایی ایجاد کنیم. این گفتمان اگر شکل گیرد باعث می گردد به راه هایی که سایرین پیمودند به صورت ویژه بپردازیم و راستاهایی که هنوز به نتیجه تعیین منجر نشده را نرویم.

این با گفتمان فعالان این حوزه در داخل کشور و نیز تعامل با یک سری شرکتها در سایر کشورها شکل گیرد. جنس این کار، فکرافزاری است و موقعی شکل می گیرد که با افراد وارد گفتمان شویم تا احتیاجها شناسایی گردد.

* در جمع بندی اظهارات شما، آیا زیرساختهای ما برای هوش مصنوعی آماده است و به بیان دیگر آیا ما آمادگی لازم را برای رویارویی با این فناوری داریم؟ یا احتیاج داریم که گفتمانی شکل گیرد تا ظرفیت ها ارائه گردد؟

اگر زیرساخت را معطوف به نیروی انسانی بدانیم، بدون شک نیروی انسانی ما نیرویی است که می گردد به صورت موثرتری از آن بهره گرفت. به لحاظ زیرساخت پردازشی، زیرساخت پردازشی هوش مصنوعی چیزی نیست که سرانجام داشته باشد. با افزایش حجم دیتا به صورت طبیعی، احتیاجها افزایش پیدا می نماید. مثال عینی آن این است که زمانی ارتباط ما با جهانی بیرون به وسیله دایل اپ بود. جنس احتیاجها هم در همان قالب تعریف می شد. اما کم کم که ظرفیت های دیتای ما توسعه پیدا کرد، متناسب با آن احتیاجها هم بیشتر شد. الان هم که در کشور پوشش کامل 3Gو 4G وجود دارد، کماکان کاربردها به نحوی توسعه پیدا نموده که عملاً شاهد هستیم که تبادل داده در شبکه ملی اطلاعات قابل توجه است و قابل مقایسه با قبل نیست؛ پس این ظرفیت سرانجامیی ندارد.

* چشم انداز هوش مصنوعی را چطور می بینید؟ آینده هوش مصنوعی، زندگی بشر را به کدام سو می برد؟

من فکر می کنم در هوش مصنوعی کشور ما مزیت دارد و باید بتوانیم از این ظرفیت استفاده حداکثری کنیم. فضای 10 سال آینده جهان به سمت اقتصاد هوش مصنوعی در حرکت است و ما باید بتوانیم سهم خودمان را در این اقتصاد داشته باشیم.

اینکه آینده هوش مصنوعی، زندگی بشر را به کدام سو می برد، سوال سختی است. چون که اتفاقاتی در هوش مصنوعی افتاده و کاربردی شده، 5 سال پیش فقط یک خیال بود. اما الان این سرویس در دسترس عموم است. باید به هوش مصنوعی توجه جدی داشت.

یکی از زیرشاخه های اصلی هوش مصنوعی، یادگیری ماشین است. شاید در نگاه اول به این موضوع که یک ماشین امکان یادگیری دارد، توجه گردد که خیلی هم در درجه اهمیت نیست. اما اگر اینطور به این موضوع نگاه کنیم که بسیاری از اتفاقاتی که در زندگی بشر افتاده به وسیله یادگیری است، اهمیت آن بیشتر می گردد و زمانی این اهمیت دوچندان خواهد شد که ماشین (کامپیوتر) یاد می گیرد همانطور که انسان یاد می گیرد. تنها یک تفاوت جدی دارد و آن این است که ماشین با سرعت خیلی بیشتر از انسان یاد می گیرد و این شوخی نیست، خیال و توهم نیست و یک واقعیت است.

ماشین امکان یادگیری دارد و سرعت آن بیشتر از انسان است و حالا شما فکر کنید که قرار است از این ظرفیت، برای حل مسائلی که در زندگی بشری داریم استفاده گردد.

بنابراین می توان گفت که رشد هوش مصنوعی به گونه ای است که خیلی از کسب و کارهایی که امروز شاهد آن هستیم در آینده وجود نخواهد داشت. یکی از مصادیق آن این است که هم اکنون با هوش مصنوعی در حوزه فن بیان روی اشعار مشاهیر جهان کار می نمایند. برای مثال ماشین می تواند با دادن کلید واژه، اشعار شکسپیر را فراوری کند؛ اگرچه دقت آن به 100 درصد نرسیده اما با این سرعت، رسیدن به 100 درصد هم دوراز ذهن نیست. پس بعید نیست که در فضای مجازی با هوش مصنوعی عملاً سراینده اشعار حافظ و سعدی و مولانا داشته باشیم. شک نکنید که صنعت مترجم ماشینی تا چند سال آینده به 100 درصد دقت می رسد.

همین طور در حوزه خودرو؛ زمانی بحث خودروهای خودران شوخی به نظرمی آمد اما هم اکنون این موضوع در جهان عملیاتی شده است و زمانی که فراگیر گردد دیگر صنعت بیمه موضوعیت نخواهد داشت. در کنار آن اتفاقی که می افتد این است که خیلی از معلولان جسمی حرکتی را می توان با کارکرد هوش مصنوعی به حرکت درآورد. با پوشیدن یک کلاه که در آن یک سری الکترود کار گذاشته می گردد و سیگنال های حرکتی برای بخشی از مغز با استفاده از علم رباتیک، دستور داده می گردد، بیمار به حرکت درمی آید.

پس با وجودی که ظرفیت پرداختن به هوش مصنوعی در کشور وجود دارد و سرمایه نیروی انسانی در این حوزه وجود دارد، باید بتوانیم از آن استفاده کنیم.