آشنایی با قطب علمی - بانوی ایران

قطب های علمی به استناد راهکارهای اجرایی بخش آموزش عالی قانون برنامه سوم، بند ج ماده 49 برنامه چهارم و بند ه ماده 15 فصل دوم - بخش دوم قانون برنامه پنجم توسعه مالی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده اند. فلسفه پنج ساله بودن هر دوره فعالیت قطب های علمی، همزمانی این دوره با برنامه های توسعه است.

• مجله دانشگاه های ایران / مجله پژوهش و نهادهای پژوهشی

گسترش مرزهای دانش و فناوری، فراهم شدن زمینه فعالیت های گروهی و ایجاد شبکه های علمی و فناوری، کسب مرجعیت علمی و فناوری در زمینه های تخصصی خاص، مشاوره و تصمیم سازی در برنامه ریزی های علمی و اجرایی، فراهم شدن زمینه های لازم برای مشارکت مراکز علمی در سطح ملی و بین المللی در جهت فراوری علم و توسعه فناوری در داخل کشور و توسعه و تقویت مطالعات میان رشته ای و فراوری علم بومی از جمله اهدافی است که آیین نامه تشکیل قطب های علمی مورد اشاره قرار داده است.

دو جهت برای تشکیل قطب علمی در ایران وجود دارد. در بعضی حوزه ها و زمینه های مورد احتیاج کشور بر اساس آمایش علم و فناوری و اولویت های استخراج شده از اسناد بالادستی، عنوان قطب علمی توسط شورای قطب های علمی که به ریاست وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل می گردد، مشخص و به دانشگاه ها و موسسه های آموزشی و پژوهشی جهت تشکیل شاخه های قطب علمی فراخوان داده می گردد.

جهت دیگر تشکیل یک قطب علمی به این ترتیب است که دانشگاه ها و موسسه های آموزشی و پژوهشی بر اساس توانمندی ها و مزیت های نسبی خود در زمینه های مورد احتیاج کشور می توانند متقاضی تشکیل شاخه قطب علمی شوند و شورای قطب های علمی کشور بر اساس پیشنهادهای دانشگاه ها و موسسه های آموزشی و پژوهشی نسبت به مشخص عنوان قطب علمی و شاخه های آن اقدام کند.

شاخه قطب علمی نیز گروهی از اعضای هیات علمی فعال در یک دانشگاه یا موسسه آموزشی و پژوهشی است که با رجحان در یک زمینه علمی تخصصی به وسیله تمرکز و انسجام بخشیدن به فعالیت های خود در انجام بخشی از برنامه پژوهشی - فناوری یک قطب علمی فعالیت می نمایند.

قلمروی فعالیت های قطب های علمی و شاخه های قطب علمی بر اساس ابلاغیه 7 دی ماه 1395 دکتر محمد فرهادی وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری به این توضیح است:

• دستیابی به آخرین یافته های علمی و فناوری، آنالیز و پایش تحولات علمی و بسط روش های تحقیق و توسعه نرم افزارهای تخصصی در زمینه مربوط
• همکاری پژوهشی موثر و هدفمند با سازمان ها و موسسات علمی، صنعتی، مالی، اجتماعی و فرهنگی ملی و بین المللی
• جذب همکاری های علمی نخبگان ایرانی و غیرایرانی داخل و خارج کشور
• طراحی و همکاری در اجرای دوره های میان رشته ای جدید مورد احتیاج کشور
• مشارکت در بازنگری برنامه های درسی و آموزشی برای پیشنهاد به مراجع ذی ربط
• هدفمند ساختن موضوع رساله ها و انتها نامه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی
• تربیت دانش پژوهان نخبه در دوره های پسا دکتری
• مشارکت در سیاستگذاری و تصمیم سازی های علمی به وسیله پیشنهادهای تخصصی، طرح ها و لوایح و آیین نامه های قانونی