چرا باید ژانر و رده بندی سنی کتاب را جدی گرفت؟ - بانوی ایران

جهت دریافت مشاوره خدمات موشن گرافیک از بهترین و باتجربه ترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی سناریو تا ساخت تیزر و موشن گرافیک حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایبنا، نشست نوع ادبی (ژانر) و رده بندی سنی در معیارهای بین المللی برای نوشتن و نشر و فروش کتاب شنبه (26 بهمن ماه) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار گردید.

• توجه به رده بندی سنی کتاب ها بر اعتبار ناشر می افزاید

عاطفه بهسام، درباره استانداردهای رده بندی سنی کتاب در جهان اعلام کرد: رده بندی سنی کتاب در ایران موضوع جدیدی است و به نظر می رسد، آنچه در ایران درباره این مقوله طرح شده چندان صحیح نیست. بسیاری از کارشناسان و فعالان حلقه های مختلف نشر باور دارند، رده بندی سنی کتاب در ایران باید دقیق تر انجام گردد. نباید فراموش کنیم که هدف از رده بندی ایجاد محدودیت نیست. رده بندی اهداف متعددی دارد؛ ازجمله اینکه مخاطب گروه های سنی مختلف حس می نمایند دیده شده اند و اعتبار ناشر افزایش پیدا می نماید.

مربی و داور مسابقه بین المللی نویسندگی پیچوارز در آمریکا با اشاره به رده بندی سنی کتاب های داستانی در عرصه بین الملل، ادامه داد: درعرصه جهانی رده بندی داستانی در چند زیرمجموعه تعریف می گردد؛ بچه ها شامل گروه سنی زیر دوسال، سه تا پنج سال، شش تا هشت سال و 9 تا 12 سال. کتاب ها در این گروه سنی از نظر موضوعی رده بندی می شوند و هدف آن ها بیشتر ایجاد دغدغه و نظم ذهنی درباره مسائل اجتماعی و فرهنگی است.

بهسام ادامه داد: در این رده بندی، جنس کتاب های نیز متفاوت است؛ کتاب های مقوایی و کارتی ویژه گروه نخست، کتاب های نقاشی برای گروه دوم فراوری مِی گردد؛ همچنین داستان های مصور برای گروه سنی 6 تا 8 سال است.

این مدرس داستان نویسی درباره رده بندی سنی کتاب برای نوجوان، اعلام کرد: نوجوان به افراد زیر 13 سال گفته می گردد؛ یعنی 9 تا 12 ساله و کتاب های این رده سنی زیر 30 هزار کلمه است. مخاطب در این سن به دنبال هویت فردی و استقلال طلبی است و مخاطب با همراهی قهرمان داستان این تجربه را کسب می نماید. رده سنی جوانان به گروه سنی 14 تا زیر 20 سال اشاره دارد. با توجه به اینکه این گروه سنی مستقل شده و کارهای بزرگی انجام می دهد؛ بنابراین قهرمان داستان های این مخاطب به دلیل کوشش برای تحقق اهداف زندگی خود معمولا، تنهاست.

بهسام با بیان اینکه رده سنی بزرگسال نوع جدید رده بندی سنی است گفت: رده سنی بزرگسال، گروه سنی 18 تا 25 سال را شامل می گردد و هنوز مانند سایر رده بندی ها رسمیت پیدا نکرده است. موضوع داستان های این گروه عاشاقانه و مدرن است. با توجه به میزان استقبال بازار از کتاب های گروه سنی بزرگسال، بسیاری از ناشران و آژانس های ادبی نویسندگان را به نوشتن این آثار تشویق می نمایند.

• تعداد کلمات برای نوشتن کتاب هر گروه سنی مهم است

وی با بیان اینکه یکی از نکات قابل توجه در رده بندی سنی کتاب ها تعداد کلمات است، اضافه نمود: تعداد کلمات برای نوشتن کتاب در هر رده بندی سنی مهم است. براساس طبقه بندی بین المللی تعداد کلمات برای هر کتاب در هر رده بندی سنی سقف دارد. رده بندی سنی برای کتاب به ناشر، نویسنده، مترجم، ویراستار و مخاطب یاری می نماید.

بهسام با اشاره به انواع ژانر ادبی اضافه نمود: عاشقانه، فانتزی، علمی-تخیلی، مذهبی، الهام بخش، ترسناک و دلهره آور، مدرن، جنایی و تاریخی، 8 نوع ژانر ادبی شناخته شده در جهان هستند. استاندارد تعداد کلمات داستان علاوه بر دسته بندی به ژانر نیز بستگی دارد؛ به عنوان مثال در داستان فانتزی تا 100 هزار کلمه نیز می توان نوشت.

• رده بندی سنی کتاب ها کیفیت فراوری کتاب را افزایش می دهد

وی با طرح این پرسش که چرا رده بندی مهم است اعلام کرد: رده بندی در افزایش میزان مطالعه نویسنده، افزایش کیفیت کاری نویسنده، بهبود کیفیت کار و بالا بردن دانش تخصصی مترجمان و ویراستاران موثر است؛ علاوه براین سرمایه گذاری بیشتر و ایجاد بازاریابی بهتر داستان، انتخاب و خرید آسان تر مخاطب و افزایش میزان فروش از دیگر نتایج توجه به رده بندی سنی کتاب هاست.

بهسام ادامه داد: نویسنده با دانستن ژانر درک بهتری از درون مایه داستان خواهد داشت و در ارائه داستان حرفه ای تر عمل خواهد نمود. نویسنده ای که ژانر را نمی شناسد، تصور می نماید اثرش جایگاهی ندارد؛ اما مخاطب با آگاهی از ژانرها به خواندن کتاب تشویق می گردد و آسان تر و سریع تر انتخاب می نماید.

• توجه به ژانر و رده بندی سنی ضامن پیروزیت ناشر است

این نویسنده توجه به ژانر و رده بندی سنی را زمینه ساز پیروزیت ناشران دانست و ادامه داد: با این کار ناشر متوجه می گردد کدام ژانر از مخاطب بیشتری برخوردار است؛ درحالی که در کتاب فروشی های ایران کمتر به این موضوع توجه می گردد؛ به طوری که قفسه هایی پیش چشم مخاطب قرار می گیرد که پُرفروش هستند اما در الگوی جهانی این کتاب ها ابتدا براساس ژانر و بعد در مکان دورتر از در ورودی جانمایی می شوند تا مخاطب برای رسیدن به آن ها و در راستا با کتاب های دیگر نیز آشنا گردد؛ بنابراین احتمال فروش سایر کتاب ها نیز افزایش پیدا می نماید.

بهسام با اشاره به تاثیر آشنایی مترجم به انواع ژانر ادامه داد: اگر مترجم با ژانرها ناآشنا باشد از واژه های نامربوط با محتوا و گروه سنی مخاطب استفاده خواهد نمود. علاوه بر مترجم، ویراستار نیز باید با ژانر آَشنایی داشته باشد. ویراستار محتوایی، نسخه ای و خطی آشنا با ژانر به نویسنده و مترجم در فراوری اثر یاری می نماید.

• شناخت ژانر به معنای شناخت بهتر مخاطب است

در ادامه این نشست فاطمه ابوترابی، مدیر روابط عمومی مجموعه ماه پیشونی با اشاره به کوشش کانون پرورش فکری بچه ها و نوجوانان به رده بندی سنی، گفت: با وجود مسائل مختلف کانون پرورش فکری بچه ها و نوجوان به رده بندی سنی کتاب ها اقدام کرد که کوشش قابل توجهی بود. هرچند ممکن است این رده بندی کارآمد نباشد اما خوشبختانه الگوی حرکت بسیاری در حوزه نشر شد.

وی با اشاره به تاثیرپذیری کودک از محیط ادامه داد: نمی توان برای همه بچه ها ساکن در نقاط مختلف ایران و حتی جهان از یک نوع رده بندی سنی برای کتاب استفاده کرد. در شرکت ماه پیشونی پژوهش علمی و البته تجربی قابل توجهی درباره چیدمان و رده بندی سنی کتاب ها در قالب یک کتاب 800 صفحه ای با نگاه به رده بندی داخلی و جهانی اجرا شده است. اجرای این پژوهش در مجموعه باغ کتاب با تقسیم بندی بخش های مختلف با توجه گروه سنی مخاطب و همچنین رده بندی موضوعی شامل 39 موضوع پیروز بوده است.

ابوترابی اضافه نمود: شناخت ژانر به معنای شناخت بهتر مخاطب است؛ علاوه براین رده بندی ژانر به فروشنده، ناشر، نویسنده نیز یاری می نماید. به عنوان مثال تجربه در رده بندی کتاب ها براساس ژانر در بخش کودک و نوجوان باغ کتاب به مخاطب بسیار یاری می نماید تا سریع تر به قفسه مورد نظر برسد و هدف مندتر به خرید اقدام کند.

مدیر روابط عمومی مجموعه ماه پیشونی با بیان این مطلب که نباید جریان عرضه کتاب را پیچیده کرد، گفت: توجه فروشنده کتاب به ژانر و رده بندی سنی چیدمان را دقیق و اشتیاق مخاطب را افزایش می دهد و دسترسی را آسان تر می نماید؛ از سوی دیگر توجه به این مسائل حضور حرفه ای ایران در عرصه های بین المللی ازجمله نمایشگاه های کتاب را تقویت می نماید.