زبان فارسی در بیان مسائل عاطفی و درونی انسان توانمندترین است، 30 هزار دانشجوی خارجی در کشور داریم - بانوی ایران

غلامحسین غلامحسین زاده که نخستین سخنران این لایو اینستاگرامی بود با اشاره به صندلی و اهمیت زبان گفت: زبان دریچه اندیشه است و وقتی ما زبان های مختلف داریم، یعنی دریچه های مختلفی رو به اندیشه باز است که البته این دریچه ها با هم متفاوت اند. از این رو، زبان های مختلف در عین حال که وسیله ارتباط انسان ها با یکدیگر هستند، از نظر نوع ارتباط متفاوت عمل می نمایند.

وی ادامه داد: مثلا در زبان عربی، مذکر و مونث دستوری داریم؛ اما چنین چیزی در زبان فارسی نداریم و زمانی که می گوییم او رفت دیگر فرقی نمی نماید که مرد باشد یا زن. در زبان روسی برای همین رفتن فعل ها متفاوتی داریم، یعنی اینکه شما با اتوبوس بروید یا ماشین یا قطار یا هواپیما با هم فرق می نماید.

رئیس انجمن استادان زبان وادبیات فارسی در شرح توانمندی های زبان های مختلف گفت: هر زبانی با توجه به توانمندی هایش اهمیت پیدا می نماید. مثلا زبان انگلیسی از نظر علمی و آکادمیک اهمیت دارد؛ چراکه بیشتر مطالب علمی جهان به این زبان نوشته می شود. نقطه قوت زبان فارسی، اندیشیدن انسان درباره جهان و هستی و رابطه این ها با هم است. زبان فارسی در بیان مسائل عاطفی و درونی انسان بسیار تواناست و شاید بشود ادعا کرد که توانمندترین است؛ چراکه شاعران و نویسندگان به این مسائل اندیشیده اند و درباره همین مسائل نیز نوشته اند و از این رو می بینیم که خارجی ها نیز طالب آن شده اند تا به این میراث دست پیدا نمایند.

وی اضافه نمود: برای همین است که می بینیم وقتی اقبال می خواهد از دغدغه هایش حرف بزند و شعر بنویسد از زبان فارسی استفاده می نماید و به زبان اردو کاری ندارد یا شهریار با اینکه ترک زبان است، بهترین اشعارش را به زبان فارسی سروده است.

غلامحسین زاده معتقد است که باید از سه زاویه به زبان فارسی نگاه کرد و در این راستا گفت: جاهایی که زبان فارسی فراوری شده است، شرایط آموزش زبان فارسی در ایران و جهان و خوانش زبان فارسی، سه زاویه ای است که در گسترش زبان فارسی باید به آن نگاه کنیم. درباره زاویه اول باید بگویم که ما از نظر فراوری زبان فارسی هیچ وقت محدود به جغرافیای امروز نبودیم و اگر کمی با دقت بنگریم متوجه می شویم که دور تا دور ما قلمرو زبان فارسی بوده و است.

وی ادامه داد: کسانی که به فراوری زبان فارسی می پردازند، تنها در ایران نیستند و امروز نیز می بینیم که در افغانستان و تاجیکستان نیز اتفاقات قابل توجهی رخ می دهد. از طرفی مهاجرین را نیز داریم که در امریکا، اروپا و کشورهای دیگر کار چاپ می نمایند و به رواج زبان فارسی می پردازند. از نظر خوانش هم شرایط به همین شکل است. مخاطبان علاقه مند به ادبیات که می خواهند مسائل ادراکی، احساسی و فطری زبان فارسی را بهتر درک نمایند، به یادگیری زبان فارسی می پردازند تا بیشتر لذت ببرند. این علاقه نه تنها در میان اهل فن که در میان عموم مردم جهان وجود دارد. برای مثال خیلی ها در جهان خیام را می شناسند؛ چراکه او سوالات انسان را به بهترین شکل ممکن بیان نموده یا سال هاست که در اروپا و امریکا مثنوی معنوی جزو پرفروش هاست.

این استاد دانشگاه با اشاره به وسعت کار شاعران و نویسندگان گفت: شاعران دریچه هایی رو به ما باز کردند که تا پیش از این برای ما فراهم نشده بود. شما توجه کنید که وسعت شناخت و فعالیت سعدی به قدری بوده است که یک فرد فرانسوی اسم پسرش را سعدی می گذارد و آن فرد در آینده رییس جمهور می شود. از این رو باید بگوییم که شاعران و نویسندگان ما مسائلی را مطرح نموده اند که کمتر مطرح شده است و مطالبی را گفته اند که هنوز که هنوز است، تازگی دارد. با توجه به همین دلایل، ما داوطلبان زیادی داریم که خواستار یادگیری زبان و ادبیات فارسی هستند تا فارسی بیاموزند و بتوانند این گنجینه ها را بشکافند و اصل حرف را مستقیم از زبان اصلی بیابند.

وی ادامه داد: زبان فارسی بازگونماینده فرهنگ ماست و به عبارتی زبان فرهیختگی است. اگر به هند و پاکستان سفر نموده باشید، می دانید که اگر کسی در این کشورها بتواند به زبان فارسی صحبت کند، نزد مردم یک فرهیخته فرهنگی محسوب می شود.

غلامحسین زاده با گلایه از بعضی رفتارهای مسئولان دولتی اظهار کرد: اگر امروز می بینیم که جوانان درک فرهنگی عمیقی ندارند برای آن است که ما خوب به آنها آموزش نداده ایم و این روزها شرایط ما در مدارس به شکلی شده که هر کس از راه می رسد ادبیات درس می دهد یا وقتی زمان برای درسی کم می آوریم از ادبیات کم می نمایند. بدتر از این ها سال جاری متوجه شدم که در آگهی استخدام دولتی علاوه بر فارغ التحصیلان زبان و ادبیات فارسی، کسانی که مدرک حوزوی سطح دو و سطح سه نیز داشته باشند، می توانند به آموزش ادبیات بپردازند. واقعا برای من سوال است که این بزرگوران چه آموزشی در ادبیات دیده اند که قرار است ادبیات درس بدهند؟ آیا این افراد از تحولات ادبی مطلع هستند؟ آیا یک بارهم شاهنامه یا گلستان و بوستان را خوانده اند؟

وی ادامه داد: این هایی که خود از ادبیات نمی دانند چطور می خواهند ادبیات درس بدهند؟ اگر این عزیزان می خواهند درس دینی بدهند، بدهند. هیچ اشکالی هم ندارد اما نباید اجازه دهیم، شخصی که تحصیلات دینی دارد، ادبیات درس بدهد. واقعا برای من سوال است که مسئولان ما نمی دانند که چنین افرادی نمی توانند ادبیات درس بدهند؟ واقعا نمی دانند با این کار آسیب جبران ناپذیری به ادبیات و فرهنگ مملکت وارد می نمایند. امیدوارم مسئولان هرچه سریع تر به خودشان بیایند و این اتفاق را اصلاح نمایند.

رئیس انجمن استادان زبان وادبیات فارسی با اشاره به بازار کار فارغ التحصیلان رشته زبان و ادب فارسی گفت: ما در حال حاضر ما دانشجوی زبان و ادب فارسی تربیت می کنیم و اگر به این افراد کار ندهیم و همین کاری را هم که دارند از آنها بگریم، چه کار باید نمایند؟ باور کنید اگر به این شکل عمل کنیم در آینده دیگر آدم های خوش ذوق هم به سراغ ادبیات نمی آیند. به عبارتی اگر ما عرضه نداریم آموزش دهیم، حداقل شرایط موجود را حفظ کنیم.

وی در خاتمه گفت: البته ما در انجمن در روزهای آینده بیانیه خواهیم داد و نامه خواهیم نوشت و اعتراض خودمان را اعلام خواهیم کرد اما این یک اصل ساده است که درس های تخصصی باید از سوی متخصصان آن حوزه آموزش داده شود.

دولتمردان بودجه را درست و به موقع به دست ما برسانند

بهادر باقری دیگر سخنران این نشست نیز صحبت های خود را با شعری از هوشنگ ابتهاج آغاز کرد و گفت: خوشحالیم که ما امروز در وزارت علوم از وزارت خارجه نامه های متعددی داریم که کشورهای مختلف جهان خواستار تاسیس کرسی زبان و ادب فارسی در کشورشان هستند. از طرفی در حال حاضر حدود 207 کرسی زبان و ادب فارسی، ایران شناسی و شرق شناسی در نقاط مختلف جهان داریم و این ها در حال افزایش هستند. ما پیش از انقلاب نیز به فکر آموزش زبان و ادب فارسی در جهان بودیم؛ اما سرعت حرکت مان خیلی کند و محدود بود؛ با این حال بعد از انقلاب، وزارت ارشاد و وزارت آموزش عالی به همراه سازمان فرهنگ و ارتباطات قدم های محکمی برداشتند و با دوره هایی که برای دانشجویان علاقه مند به زبان فارسی گذاشتند، به گسترش زبان فارسی در جهان پرداختند.

وی ادامه داد: ما در وزارت علوم حدود 300 استاد به کشورهای دیگر اعزام نموده ایم و در خیلی از دانشگاه ها استادان بومی داریم که به آموزش زبان می پردازند. از 207-208 کرسی که در جهان به زبان فارسی می پردازند، ما با حدود 80 کرسی ارتباط داریم و چندین کرسی دیگر نیز خواستار استاد هستند. ما در این راستا اوج و فرودهای بسیاری داشته ایم اما در کل این حرکت رو به جلو بوده است.

این استاد دانشگاه در تشریح کوشش های اجرا شده اظهار کرد: در این راستا بودند استادان فداکاری که برای آموزش زبان فارسی به کشورهایی رفتند که ناامن بود و امنیت جانی نداشتند. این نکته را نیز باید یادآور شوم که ما استادان را تنها با هدف آموزش زبان اعزام نمی کنیم؛ بلکه هر کدام از عزیزان نمایندگان فرهنگی ما در آن کشور هستند تا بتوانند جهانیان را با فرهنگ والای ایرانیان آشنا نمایند.

وی ادامه داد: انگیزه یادگیری زبان در کشورهای مختلف متفاوت است، برای مثال ما در کشور چین 12 کرسی زبان و ادب فارسی و 15 کرسی ایران شناسی داریم و این ها هدف شان بیشتر مالی است تا با آموزش زبان بتوانند ارتباطات مالی با کشور ما برقرار نمایند. اما عکس این نیز وجود دارد و برای مثال در پاکستان چیزی حدود 70 سال قبل از ایران آموزش زبان فارسی داشته اند تا بتوانند فرهیخته تربیت نمایند.

معاون گسترش زبان فارسی و ایران شناسی در دانشگاه ها و مراکزعلمی خارج از کشور وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به انگیزه های یادگیری زبان فارسی گفت: راه آموزش زبان متفاوت است؛ برای مثال در آمریکای لاتین خیلی ها به واسطه سینما زبان فارسی را می آموزند؛ چراکه در آنجا خیلی ها کیارستمی، حاتمی کیا، بیضایی و مجیدی را می شناسند و می آیند زبان یاد بگیرند تا بهتر این سینما را درک نمایند. در این کشورها کسانی را داریم که به صورت خودآموز زبان فارسی را یاد گرفته اند و امروز فارسی صحبت می نمایند. یا ما در اصفهان دانشجویی را داشتیم که عاشق عرفان بود و از این رو زبان فارسی را یاد گرفت و بعد یکی از آثار ارزشمند ما را به زبان مادری ترجمه کرد.

وی ادامه داد: همه این ها این نکته را به ما یادآور می شود که این حرکت نباید کند شود و ما باید رو به جلو حرکت کنیم. متاسفانه ما گاهی در اعزام یک استاد به مشکل می خوریم و بعد از آن کار سخت می شود و ما یک ترم تحصیلی و یک کرسی را از دست می دهیم. بنابراین اگر دولت مردان صدای من را می شنوند از آنها تقاضا دارم که بودجه را درست و به موقع به دست ما برسانند تا سال به سال شاهد افزایش کرسی های زبان فارسی در جهان باشیم.

باقری با اشاره به شرایط آموزش زبان فارسی برای خارجی ها در داخل کشور گفت: ما در 15-16 دانشگاه دولتی و آزاد، مراکز آموزش زبان فارسی برای خارجی ها داریم و در هفته ای که گذشت نیز، افتتاح مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه تربیت معلم را داشتیم. اگر اشتباه نکنم در حال حاضر ما حدود 30 هزار دانشجوی خارجی در کشور داریم که همه این ها در ابتدا دوره های آموزش زبان فارسی را طی نموده اند.

وی در خاتمه گفت: ما باید راستا آموزش را به شکلی طی کنیم که در آینده نزدیک شاهد فعالیت ایران شناسان بزرگی در کشورهای خارجی باشیم تا این افراد ایران و ایرانی را به درستی به جهانیان معرفی نمایند. ما در حال حاضر تقریبا در تمام جهان کرسی زبان فارسی داریم؛ اما ارتباط ما با این کرسی ها به رابطه کشورها برمی شود؛ با همه این تفاسیر این آمادگی را داریم تا به هر جایی که احتیاج است، استاد اعزام کنیم.