جشن هالووین چیست و چرا برگزار می شود؟ - بانوی ایران

تاریخچه جشن هالووین

برای این که بخواهیم در مورد تاریخچه شکل گیری هالووین صحبت کنیم باید به کشور ایرلند برویم. شکل گیری جشن هالووین به فستیوال ساوین (Samhain) سلتیان باستان برمی شود. سلت ها در حدود 2000 سال پیش در سرزمینی زندگی می کرده اند که امروزه کشور ایرلند، بریتانیا و شمال فرانسه را شامل می شود. آن ها سال نویشان را در روز 1 نوامبر جشن می گرفتند. در این روز پایان رسمی تابستان و فصل برداشت و آغاز فصل تاریکی و سرما و زمستان بود و اغلب با مولفه های مرگ انسان همراه بود. سلتی ها باور داشتند که در روز اول سال مرز بین جهانی مرده ها و زنده ها برداشته می شود و مرده ها می توانند وارد جهانی زندگان شوند. آن ها شب 31 اکتبر که شب سال نوی آن ها بود ساوین را جشن می گرفتند و باور داشتند که ارواح مردگان دوباره به زمین برمی شود. سلتی ها همچنین معتقد بودند که این موقع از سال بهترین زمان برای افراد روحانی برای پیش بینی و پیش گویی آینده است. در طول جشن سلتی ها لباس های مخصوصی می پوشیدند که شامل سر و پوست حیوانات هم می شد. بعد دور آتش جمع می شدند و سعی می کردند بخت و اقبال هرکس را پیش بینی کنند.

در سال 43 بعد از میلاد، امپراتوری رم باستان بخش های اعظمی از سرزمین و قلمرو سلتیان را تصرف کرد. در طول 400 سالی که رومی ها بر این سرزمین تسلط پیدا کردند دو فستیوال رومی با سنت ها و رسم و رسوم های سلتی به ویژه جشن ساوین ادغام شد. اولین فستیوال فرالیا (Feralia) بود که اواخر اکتبر برگزار می شد و طی آن رومیان عبور مرده ها را گرامی می داشتند. دومین فستیوال هم روز بزرگداشت پومونا، رب النوع میوه و درختان بود.

تا اواخر قرن 9 دین مسیحیت در سرتاسر سرزمین های سلتی توسعه پیدا کرده بود و به مرور با سنت های سلتی آمیخته شد. در سال 1000 کلیسا روز 2 نوامبر را روز ارواح نامگذاری کرد و این روز را برای گرامیداشت و تجلیل مردگان مشخص کرد. امروزه بسیاری معتقدند که این عمل کلیسا در حقیقت تلاش برای جایگزینی فستیوال سلتی با تعطیلاتی مرتبط با مسیحیت بوده است. جالب است بدانید که روز ارواح از بسیاری جهات مشابه جشن ساوین بود: در این جشن آتش بزرگی افروخته می شد، مردم لباس هایی خاصی به شکل فرشته ها، شیاطین و مقدسین می پوشیدند و مراسم خاصی را اجرا می کردند. روز تمام مقدسین (All Saints Day) روز ال هالو (All-hallows) یا ال هالوما (All-hallowmas) هم نامیده می شد (از واژه انگلیسی قرون وسطایی Alholowmesse به معنای روز همه مقدسین).به این ترتیب این رسوم با هم ادغام شد و جشن ساوین کم کم جشن ال هالو ایو و در نهایت هالووین نامیده شد.

هالووین چطور جهانی شد؟

جشن روز هالووین تا قرن ها محدود به این منطقه بود و در سایر نقاط جهان اصلا وجود نداشت. اما با نفوذ استعمارگران آمریکایی به منطقه ها مختلف این رسم و رسوم هم به دیگر کشورها و به ویژه آمریکای شمالی راه پیدا کرد. همچنین مهاجرت گسترده ایرلندی ها و اسکاتلندی ها به آمریکا هم باعث نشر و توسعه جشن هالووین شد. امروزه جشن هالووین دیگر رنگ و بویی مذهبی ندارد و در بسیاری از کشورهای جهان، حتی ژاپن و چین هم با شور و حرارت زیادی برگزار می شود. در این جشن فعالیت های مهیج مختلفی انجام می شود که یکی از معروف ترین آن ها تریک اور تریت (Trick-or-Treat) است که معادل آن در فرهنگ ما همان مراسم قاشق زنی می شود.

• قاشق زنی | Trick-or-Treat

در این مراسم، افراد لباس های خاصی می پوشیدند و به درب خانه همسایه ها و مردم می رفتند و از آن ها درخواست غذا و پول می کردند. این رسم به مرور تغییراتی پیدا کرد و به رسم قاشق زنی تبدیل شد که فعالیتی بسیار مفرح است. امروزه بچه ها بیشتر در قاشق زنی شرکت می کنند و از همسایه ها درخواست شیرینی و شکلات می کنند.

در اواخر قرن 19 تغییراتی در برگزاری جشن هالووین ایجاد شد و این جشن به رسمی برای نزدیک تر شدن مردم و همسایه ها تبدیل شد. این رسم دیگر جنبه ترسناک و ملاقات با ارواحش را از دست داد و به جشنی اجتماعی و مردمی تبدیل شد. در قرن بیستم جشن روز هالووین جشنی هیجان انگیز و شاد برای بچه ها و خانواده ها بود و بیشتر بر بازی، غذا و لباس های مختلف و خاص تمرکز پیدا کرد. نشریات و رهبران اجتماعی مدام از والدین درخواست می کردند که جنبه های ترسناک این جشن را حذف کنند و آن را به جشنی شاد و مفرح برای بچه ها تبدیل کنند. به این ترتیب هالووین به مرور جنبه های مذهبی، ترسناک و خرافاتی اش را از دست داد و به جشن روز هالووین به شکل امروزی درآمد.

• فانوس کدو تنبل یا جک فانوسی | Jack-O-Lanterns

تاریخچه جشن هالووین هرچه باشد امروزه تمام مردم جهان این جشن را بیشتر با کدو تنبل هایی می شناسند که به اشکال ترسناکی درآمده اند. مردم از چندین روز قبل کدو تنبل ها تهیه می کنند و آن ها را به شکل ها ترسناکی در می آورند، در شب هالووین هم داخل آن ها شمع روشن می کنند و به این ترتیب فانوس هایی ترسناک به وجود می آید. این کدوتنبل ها جک فانوسی نامیده می شود و داستانی جالب پشت آن وجود دارد: طبق افسانه ها مردی به نام استینگی جک بارها شیطان را به دام انداخت و یک شرط برای آزادی اش قرار داد: این که نگذارد جک به جهنم برود! با این حال، بعد از آن که جک مرد و به دلیل کارهای پلیدی که کرده بود به بهشت راهش ندادند تا ابد به عنوان روح در زمین آواره و سرگردان شد. او برای پیدا کردن راهش ذغالی روشن را داخل کدو قرار می داد و به این ترتیب جک فانوسی به وجود آمد. مردم در جشن هالووین کدوها را به شکل های ترسناکی در می آورند و با روشن کردن شمع داخل آن، تداعی گرد ارواح سرگردان و وهم انگیز می شوند.

• لباس های خاص هالووین | Halloween Costumes

همان طور که گفتیم سلتی ها باور داشتند که در جشن هالووین ارواح مردگان به سرزمین زنده ها می آیند. به همین دلیل آن ها برای اینکه ناگهان از روبرو شدن با یک روح وحشت زده نشوند سعی کردند خودشان را به شکل ارواح دربیاورند! به این ترتیب لباس ها و آرایش خاص جشن هالووین به وجود آمد و در طول زمان کم کم به یک هنر و رسم خاص تبدیل شد. امروزه در جشن هالووین هرکس سعی می کند لباسی متفاوت داشته باشد و گریم های ترسناک و ارواح گونه مردم را حتما در فضای مجازی دیده اید.

• رنگ های غالب در هالووین

اگر تا به حال از نزدیک شاهد مراسم جش هالووین بوده باشید تا در فیلم ها و تصاویر صحنه هایی از آن را دیده باشید حتما متوجه شده اید که رنگ های نارنجی و مشکی غالب هستند. این دو رنگ نیز یادگار مراسم سنتی سلتی هاست: رنگ سیاه نشانه مرگ تابستان است و پاییز هم نماد فصل برداشت پاییزی است.

• روشن کردن شمع و آتش بازی

یکی دیگر از رسوم جشن هالووین روشن کردن شمع در گوشه و کنار منزل و همین طور فضای بیرون است. همان طور که می دانید داخل کدوتنبل ها شمع روشن قرار داده می شود و دم در منزل هم مسافتی با شمع روشن می شود. این رسم هم از دوران سلتی به جا مانده و در حقیقت برای راهنمایی ارواح انجام می شود. در آن زمان سلتی ها باور داشتند ارواح به سرزمین مرده ها برمی گردند، به همین دلیل با روشن کردن شمع سعی می کردند آن ها را راهنمایی کنند و راستا را به آن ها نشان بدهند. آتش بازی هم از قدیم در این جشن برگزار می شده است که باعث هیجان و شور و شوق بیشتر این جشن به ویژه برای بچه ها می شود.

منبع: history.com