اقدام عجیب ثبت احوال؛ آمار تازه مرگ در کشور اعلام نمی گردد! - بانوی ایران

به گزارش شرق، در ایران هم آمار رسمی از همان روز های آغازین ورود ویروس به ایران و حتی تاریخ ورود این ویروس به کشور محل بحث و پرسش های جدی بوده است. ویروس کرونا در ایران واقعا چند نفر را مبتلا نموده و چه جمعیتی را به کام مرگ کشانده است؟ پرسش دقیق به این پرسش و صحت سنجی آمار رسمی احتیاجمند دسترسی به اطلاعات دیگری است و باید مؤلفه های مختلفی مورد تحقیق قرار گیرد؛ اما این موضوع تا چه اندازه در شرایط کنونی ایران امکان تحقق دارد؟ گزارش پیش ِروی شرق تلاشی برای آنالیز این موضوع است.

مقایسه آمار مرگ؛ راهی برای صحت سنجی آمار های رسمی؟

پیش از ورود به بحث صحت سنجی آمار رسمی، باید بدانیم حتی وزارت بهداشت ایران و ستاد مقابله با ویروس کرونا در ایران هم ادعای اعلام تمام آمار مبتلایان و جان باختگان را ندارند. در آمار رسمی که هر روز اعلام می گردد سخنگوی این ستاد بر اعلام نتایج آزمایش ها تأکید دارد؛ به عبارت دیگر آنچه روزانه اعلام می گردد نه تمام آمار مبتلایان و جان باختگان که آمار افرادی است که به مراکز درمانی مراجعه نموده و تست کرونا داده اند.

در این باره باید بدانیم تا ظهر دیروز در ایران تنها 442 هزار و 590 آزمایش کرونا اجرا شده است که با یک محاسبه ساده تعیین می گردد از هر یک میلیون نفر تنها پنج هزار و 269 نفر آزمایش کرونا داده اند. از این تعداد آزمایش، نتیجه تست 92 هزار و 584 نفر هم مثبت بوده است و پنج هزار و 877 نفر هم جان خود را از دست داده اند. به طور خلاصه، آمار رسمی وزارت بهداشت این اطلاعات را اعلام می نماید و جزئیاتی درباره افرادی که امکان انجام نداشتند یا بدون آزمایش جان خود را از دست دادند، به ما نمی دهد.

اما چگونه می توان به آمار واقعی مرگ بر اثر کرونا دست پیدا کرد؟ پاسخ به این پرسش سخت و دست کم در شرایط کنونی ایران ناممکن است. یک روش همین شیوه روزنامه نیویورک تایمز است که آمار مرگ روز های کرونایی یک شهر یا کشور با مدت مشابه سال پیش مقایسه گردد، اما همه به خوبی می دانیم آمار مرگ یک کشور در هیچ دو سالی و در هیچ دو ماه مشابهی در سال های مختلف مشابه هم نیست و این آمار به مؤلفه های فراوانی مرتبط است که دائم در حال تغییر است. در ادامه این گزارش این موضوع بیشتر شکافته می گردد.

مرگ 13 هزار تهرانی در 2 ماه نشانگر چیست؟

ماجرای بحث و جنگ کلامی اعضای شورای شهر تهران و سخنگوی وزارت بهداشت را حالا کم وبیش همه شنیده اند که به طور خلاصه شورایی ها می گویند اطلاعاتی از سازمان بهشت زهرا در دست دارند که نشان می دهد آمار مرگ تهران بسیار بالاتر از آمار رسمی است.

در این باره، اما دو طرف بحث، خود را حقیقت محض می دانند و برای ناظران بی طرف هم امکان آنالیز دقیق وجود ندارد. یک روش و شیوع برای آنالیز، اما شاید اطلاعات تازه منتشرشده از سوی محمدجواد حق شناس باشد که آمار جان باختگان دوماهه اسفند 98 و فروردین 99 در تهران را حدود 13 هزار نفر اعلام نموده است.

این عضو شورای شهر تهران در این باره به آفتاب یزد گفته است: درباره تعداد فوتی های تهران طی دوماهه گذشته، عددی که الان داریم 13 هزار نفر در تهران در اسفند 98 و فروردین ماه در بهشت زهرا پذیرش شده اند این مجموعه کل درگذشتی های تهران است. خودتان با رجوع به سازمان ثبت احوال و آمار فوتی های کل سال 97 در تهران متوجه موضوع خواهید شد. در خصوص اینکه چه تعداد از این آمار بر اساس کرونا بوده نظری نمی دهم نه اینکه بعضی آمار را نداشته باشیم، اما اعلام هم نمی کنیم، ستاد، این آمار را باید اعلام کند. می توانند اعلام نمایند و این موضوع را به اطلاع مردم برسانند وقتی که دارند اعلام می نمایند که فلان نفر در کشور مبتلا شده اند، چرا جای این آمار را اعلام نمی نمایند تا بدانیم از این میزان چقدر متوجه تهران است.

پس بر اساس شرحات این عضو شورای شهر تهران، در دوماهه شیوع کرونا در تهران، حدود 13 هزار نفر جان خود را از دست داده اند که با مقایسه آمار مرگ در همین دو ماه و در سال گذشته ممکن است راهگشا باشد. مشکل، اما اینجاست که سازمان بهشت زهرا آمار دوماهه گذشته را منتشر نمی نماید و رئیس این سازمان هم حاضر به ارائه اطلاعات دقیق نیست. سازمان ثبت احوال ایران در اقدامی عجیب تا به امروز آمار مرگ ایرانیان در زمستان سال گذشته و فروردین امسال را منتشر ننموده و پایگاه خبری این سازمان دیروز و تا لحظه تنظیم این گزارش غیرفعال بوده است. اما بیایید فرض را بر این قرار دهیم که آمار دقیق مرگ در ماه ها و روز های شیوع کرونا و همچنین موارد مشابه در سال های پیشین وجود دارد، آیا با این اطلاعات می توان به صحت سنجی آمار و جواب دقیق رسید؟ پاسخ این پرسش خیر است که درباره دلیل آن در ادامه شرحاتی ارائه می گردد.

ادعای کاهش آمار مرگ در دوران کرونا

یک دلیل مهم برای بی نتیجه بودن مقایسه آمار مرگ در سال های مختلف، این شرحات مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) است. سعید خال در اواخر سال پیش ادعایی را عنوان نمود که به نظر برای آنالیز این بحث راهگشاست. او گفته بود که آمار فوتی های روزانه کلان شهر تهران به رغم شیوع ویروس کرونا نسبت به مدت مشابه سال گذشته (از ابتدای اسفندماه تا به امروز) کاهش داشته است. او در این باره شرح داده بود: سازمان بهشت زهرا (س) روزانه به صورت میانگین در حدود 200 متوفی و سالانه در حدود 60 هزار متوفی پذیرش می نماید که 40 هزار متوفی در بهشت زهرا (س) دفن و 20 هزار نیز به سایر شهرستان های کشور منتقل می گردد. خوشبختانه در ایامی که کروناویروس در کشور شیوع پیدا نموده است، آمار متوفایان کلان شهر تهران کاهش پیدا نموده است. خال در آن روز درباره این تغییر و کاهش غیرمنتظره هم گفته بود: کاهش سفر های غیرضروری، احتیاط و حفظ بهداشت عمومی اصلی ترین دلیل کاهش آمار متوفایان است. به نظر می رسد آمار و اطلاعاتی دیگر هم این ادعای خال را تأیید می نماید؛ کاهش آمار مرگ ومیر بر اثر تصادفات جاده ای.

ماجرای کاهش 40درصدی تلفات رانندگی در نوروز 99

یکی از دلایلی که شاید مرگ های بر اثر ویروس کرونا را در جمع بندی آمار کلی مرگ چندان تأثیرگذار نکند، تغییر الگوی زندگی ایرانیان در دوران شیوع کرونا و کاهش مرگ به دلایل دیگر است. به عنوان مثال و بر اساس اطلاعات پزشکی قانونی ایران در نوروز امسال (25 اسفند 1398 تا 15 فروردین 1399)، 513 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه جمع آوری آمار نوروزی در سال قبل 40.6 درصد کاهش یافته است.

سازمان پزشکی قانونی کشور، دراین باره نوشته که به دنبال کاهش قابل توجه سفر ها در نوروز امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا و اصل درخانه ماندن برای قطع زنجیره این بیماری، شاهد کاهش 40.6 درصدی تلفات حوادث رانندگی در کشور بودیم. در این مدت 513 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند که 431 نفر از آنان مرد و 82 نفر زن بودند.

پیش از این هم معاون وزیر بهداشت از کاهش مرگ در دوران کرونا بر اثر تصادفات جاده ای و همچنین آلودگی هوا گفته بود که این دو مورد سالانه افراد زیادی را به کام مرگ می کشانند. این اطلاعات نشان می دهد مقایسه آمار مرگ در روز های شیوع ویروس کرونا با روز های مشابه در سال های پیشین نمی تواند چندان کمکی به صحت سنجی آمار رسمی جان باختگان کرونا کند چراکه مرگ در یک کشور به دلایلی مختلف مربوط است و شرایط سه ماهه گذشته نسبت به موارد مشابه سال پیش، بسیار متفاوت بوده و ایرانیان سبک زندگی متفاوتی داشته اند.

علاوه بر این در شرایط کنونی حتی امکان همین آنالیز برای پژوهشگران هم در ایران وجود ندارد چراکه مراجع مرتبط مانند سازمان بهشت زهرا، سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ایران در ماه های گذشته حاضر به انتشار اطلاعات مورد احتیاج نشده اند.